Σύμφωνα με το εορτολόγιο, σήμερα Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025, τιμάται η μνήμη της Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας.
Μια γυναίκα που συνδέθηκε στενά με την πόλη των Αθηνών, την ανιδιοτελή προσφορά και έδωσε το όνομά της στη Φιλοθέη, στο γνωστό προάστιο του Βόρειου Τομέα.
Τα ονόματα που γιορτάζουν σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, είναι τα εξής:
Φιλόθεος, Φιλοθέη, Φιλοθέα, Φιλοθεούλα
Αγία Φιλοθέη: Η προστάτιδα των αδυνάτων και το έργο της στην Αθήνα
Η Αγία Φιλοθέη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1522 από ευσεβείς γονείς, τον Άγγελο και τη Συρίγα Μπενιζέλου. Η μητέρα της, μετά από έντονες προσευχές, απέκτησε την κόρη που ονόμασαν Ρηγούλα. Έλαβε εξαιρετική μόρφωση και ανατροφή, αλλά αναγκάστηκε σε γάμο στα 14 της χρόνια. Μετά τον θάνατο του συζύγου και των γονέων της, αφιερώθηκε στον Θεό, έγινε μοναχή και έλαβε το όνομα Φιλοθέη.
Ίδρυσε το Μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα, το οποίο έγινε καταφύγιο για φτωχούς, ορφανά και κατατρεγμένους. Παρά τις πιέσεις των Τούρκων, ανέπτυξε φιλανθρωπικό και εκπαιδευτικό έργο, δημιουργώντας σχολεία, ορφανοτροφεία και νοσηλευτήρια. Η δράση της εξόργισε τους κατακτητές, που τη συνέλαβαν και τη βασάνισαν άγρια. Τελικά, υπέκυψε στα τραύματά της στις 19 Φεβρουαρίου 1589.
Το ιερό σκήνωμά της φυλάσσεται στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, ενώ η Αγία Φιλοθέη ανακηρύχθηκε Αγία επί Πατριαρχίας Ματθαίου Β΄. Η προσφορά της παραμένει διαχρονικό παράδειγμα πίστης, αγάπης και ανιδιοτελούς προσφοράς.
Ο Δήμος Φιλοθέης
Η Φιλοθέη, μόλις 8 χιλιόμετρα βόρεια του κέντρου της Αθήνας, ξεκίνησε ως ένας βραχώδης, ακατοίκητος τόπος. Αρχικά γνωστή ως Νέα Αλεξάνδρεια, δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από Αιγυπτιώτες, που σχεδίαζαν έναν νέο οικισμό. Παρότι υπήρξε ρυμοτομικό σχέδιο το 1907, η ανάπτυξη ήταν περιορισμένη, και τελικά η γη πέρασε σε τρίτους.
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, τμήμα της περιοχής απαλλοτριώθηκε για τη στέγαση των προσφύγων. Ό,τι απέμεινε περικλειόταν από τη Λεωφόρο Κηφισίας, τη σιδηροδρομική γραμμή της Καποδιστρίου και το Αδριάνειο Υδραγωγείο. Οι λιγοστοί κάτοικοι ήταν κυρίως βοσκοί, ενώ το τοπίο χαρακτηριζόταν από χαμηλή βλάστηση και άγρια ζώα, αλλά και άφθονα νερά.
Η οργανωμένη ανάπτυξη ξεκίνησε το 1929, όταν η Εθνική Τράπεζα, σε συνεργασία με τον Οικοδομικό Συνεταιρισμό των υπαλλήλων της, αγόρασε την έκταση για τη δημιουργία ενός πρότυπου προαστίου. Στη ρυμοτόμηση συμμετείχαν διακεκριμένοι πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες, όπως ο Δημήτρης Πικιώνης και ο Αριστοτέλης Ζάχος. Το αποτέλεσμα ήταν μια κηπούπολη αγγλικού τύπου, με μεγάλους κοινόχρηστους χώρους, πάρκα και παιδικές χαρές.
Η δόμηση ξεκίνησε το 1932, με ειδικό σχεδιασμό ώστε κάθε σπίτι να έχει ήλιο. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε μαζική δενδροφύτευση, που διαμόρφωσε το σημερινό καταπράσινο τοπίο. Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα ήρθαν στο φως, όπως το Αδριάνειο Υδραγωγείο και ρωμαϊκά ερείπια.
Το 1934, η περιοχή αναγνωρίστηκε ως κοινότητα Νέας Αλεξάνδρειας, με πρώτο πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Μαλαματιανό. Δύο χρόνια αργότερα, μετονομάστηκε σε Φιλοθέη προς τιμήν της Αγίας Φιλοθέης, όταν η κρύπτη της ανακαλύφθηκε κατά τις εκσκαφές.
Η ζωή στη Φιλοθέη αναπτυσσόταν με αργούς, αλλά σταθερούς ρυθμούς. Το πρώτο δημοτικό σχολείο λειτούργησε το 1936-37, ενώ μικρά καταστήματα και υπηρεσίες άρχισαν να εμφανίζονται. Οι συγκοινωνίες γίνονταν με λεωφορεία και τρένα, ενώ η κατοικία παρέμενε αποκλειστικά μονοκατοικίες, χωρίς πολυκατοικίες ή επαγγελματικά κτίρια, για τη διατήρηση του χαρακτήρα της περιοχής.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, οι κάτοικοι μετέτρεψαν τους κήπους τους σε λαχανόκηπους και εκτρέφανε ζώα για να επιβιώσουν. Παρά τις δυσκολίες, η κοινότητα διατήρησε την αλληλεγγύη της.
Μετά τον πόλεμο, η ανοικοδόμηση επιταχύνθηκε. Στη δεκαετία του ’50, η Ένωση Συντακτών (ΕΣΗΕΑ) απέκτησε έκταση στη Φιλοθέη, συμβάλλοντας στην προβολή της περιοχής. Νέα έργα υποδομής, όπως δρόμοι, αποχέτευση και ηλεκτροφωτισμός, ολοκλήρωσαν την εικόνα του προαστίου. Μέχρι το 1968, με τη σταδιακή ανάπτυξη και των τελευταίων αδόμητων περιοχών, η Φιλοθέη είχε εδραιωθεί ως μία από τις πιο πράσινες και ήσυχες συνοικίες της Αθήνας.
